Chức Năng Của Đồng Hồ VOM Là Gì? Ứng Dụng Thực Tế

Ngày nay, đồng hồ vạn năng (VOM) đã trở thành thiết bị đo lường điện chuyên dụng không thể thiếu trong cuộc sống và công việc bảo trì, kiểm tra hệ thống điện. Tuy nhiên, liệu bạn đã hiểu rõ đồng hồ VOM là gì, cũng như chức năng của đồng hồ VOM để có thể áp dụng một cách chính xác và triệt để vào các ứng dụng đo kiểm điện an toàn. Bài viết dưới đây, Giải Pháp Đo Kiểm sẽ cung cấp cho bạn câu trả lời chi tiết và đầy đủ nhất. Hãy cùng tìm hiểu ngay!

Đồng Hồ VOM Là Gì?

Đồng hồ VOM hay còn được biết đến với tên gọi phổ biến là đồng hồ vạn năng, là các thiết bị đo lường điện đa năng và có thiết kế cầm tay nhỏ gọn. Điều này mang đến sự thuận tiện tối đa trong việc thực hiện các phép đo kiểm tra mạch điện, linh kiện điện tử gia dụng và công nghiệp có độ chính xác cao, nhanh chóng, an toàn. Để đáp ứng được các chức năng này, thiết bị được cấu tạo gồm các bộ phận chính như màn hình hiển thị, nút chọn thang đo (V~, V-, A~, Ω,…), nguồn pin và 2 que đo để tiếp xúc trực tiếp với điểm cần đo.

Bên cạnh đó, một số thiết bị đồng hồ đo điện vạn năng hiện đại còn được trang bị các chức năng và công nghệ hiện đại để nâng cao độ chính xác của phép đo, cũng như hệ thống bảo vệ quá tải, giúp đảm bảo an toàn tuyệt đối trong quá trình sử dụng. Ngoài ra, đồng hồ vạn năng được phân thành hai loại là đồng hồ VOM kim sử dụng kim chỉ và vạch chia giá trị để hiển thị kết quả đo được. Còn đồng hồ VOM số (điện tử) sở hữu độ chính xác cao hơn và màn hình LCD hiển thị kết quả đo dưới dạng chữ số dễ đọc hơn.

Chức Năng Cốt Lõi Của Đồng Hồ VOM

Vậy, chức năng của đồng hồ VOM là gì? Đồng hồ VOM có ba chức năng cốt lõi là đo điện áp (Volts), đo điện trở (Ohms) và đo dòng điện (Amperes/Milliamps). Đây cũng chính là các thông số điện quan trọng để kiểm tra và đánh giá toàn diện tình trạng sử dụng điện của một thiết bị, hệ thống điện chính xác, nhanh chóng nhất. Cụ thể:

Chức năng đo Điện áp (Volts, V~ hoặc V-)

Chức năng đo điện áp (Volts) là chức năng cơ bản nhất của đồng hồ VOM, bao gồm đo điện áp xoay chiều (AC) và điện áp một chiều (DC). Chức năng này thường được dùng để kiểm tra nguồn pin, ổ cắm gia dụng hoặc mạch điện công nghiệp với thang đó từ vài mV đến kV. Thông qua kết quả đo điện áp bằng đồng hồ vạn năng sẽ giúp người dùng kiểm tra nhanh tình trạng nguồn điện, phát hiện sớm các hiện tượng sụt áp, mất pha hoặc không ổn định, từ đó có phương án khắc phục và xử lý kịp thời, tránh xảy ra những hậu quả nghiêm trọng hơn.

Khi đo điện áp bằng đồng hồ VOM, hai que đo phải được đặt song song với nguồn hoặc mạch điện cần kiểm tra. Điều này sẽ giúp cho đồng hồ đo được chính xác hiệu điện thế giữa hai điểm, mà không làm ảnh hưởng đến dòng điện trong mạch, cũng như thiết bị. Bên cạnh đó, khi đo cần chọn đúng chức năng đo điện áp và lựa chọn thang đo phù hợp để tránh quá tải. Đồng thời, với người mới nên cân nhắc ưu tiên các dòng đồng hồ VOM có tính năng Auto Range – tự động chọn thang đo tương ứng với dòng điện thực tế.

Chức năng đo Điện trở (Ohms, Ω)

Chức năng đo điện trở (Ohms) trên đồng hồ VOM được dùng để xác định mức độ cản trở dòng điện của linh kiện điện tử, dây dẫn, vật liệu cách điện hoặc mạch điện,… Chính vì vậy, trên thực tế đây là phép đo rất quan trọng và cần thiết trong quá trình sử dụng thiết bị điện, vận hành hệ thống điện để đảm bảo an toàn điện, cũng như hiệu suất hoạt động ổn định, lâu dài. Nói cách khác, đây là phép đo không thể thiếu trong các công việc kiểm tra, sửa chữa và bảo trì hệ thống điện – điện tử.

Đồng hồ VOM được trang bị thang đo điện trở rất rộng và chi tiết, từ vài ohm đến hàng megaohm (tùy theo thang đo). Chính vì vậy, khi đo điện trở cần ngắt nguồn điện khỏi mạch, xoay núm chọn chức năng về đúng thang Ω và cắm hai que đo vào đúng vị trí (COM-đen, V/Ω-đỏ).  Đối với đồng hồ VOM kim, cần chập hai đầu que đo lại với nhau và điều chỉnh kim chỉ về vị trí zero trước khi đặt hai que đo vào hai đầu linh kiện hoặc đoạn mạch cần đo. Những lưu ý này sẽ giúp tăng độ chính xác, đảm bảo an toàn cho cả người và thiết bị.

Chức năng đo Dòng điện (Amperes, A~ hoặc A-)

Ngoài các chức năng của đồng hồ VOM kể trên, chức năng đo dòng điện (Amperes) cũng quan trọng không kém. Chức năng này giúp người dùng xác định chính xác cường độ dòng điện AC (xoay chiều) hoặc DC (một chiều) trong mạch. Đồng hồ VOM có khả năng đo lường dòng điện trực tiếp từ vài μA đến 10 hoặc 20A (tùy model) khi mắc nối tiếp vào mạch điện cần đo. Tuy nhiên, khác với đo điện áp và điện trở, để thực hiện phép đo dòng điện bằng đồng hồ VOM, bạn cần cắm que đen vào cổng COM và que đỏ vào cổng mA (thay vì cồng V/Ω).

Trên thực tế, phép đo dòng điện thường được ứng dụng để kiểm tra dòng tiêu thụ pin, ắc quy ô tô hoặc tải gia dụng dưới 250mA, để phát hiện ngắn mạch hoặc mạch hở. Lưu ý khi đo dòng điện bằng đồng hồ VOM không nên đo trực tiếp dòng lớn, thay vào đó hãy sử dụng các thiết bị đo dòng điện cao chuyên dụng khác như ampe kìm.

Tham khảo: Hướng Dẫn Cách Đo Dòng Điện 220V Bằng Đồng Hồ Vạn Năng Chi Tiết

Các Chức Năng Mở Rộng Trên Đồng Hồ VOM Hiện Đại

Bên cạnh các chức năng cốt lõi của đồng hồ VOM nêu trên, ngày nay các phiên bản hiện đại, cải tiến được tích hợp thêm một số chức năng đo điện mở rộng để tối ưu hóa công việc đo kiểm điện. Các chức năng này bổ sung cho 3 chức năng cốt lõi, giúp kiểm tra toàn diện linh kiện, thiết bị điện hơn thông qua các đại lượng như thông mạch, diode, transistor, tụ điện,… Từ đó đáp ứng các nhu cầu đo kiểm và sửa chữa điện chuyên sâu, tiết kiệm tối đa chi phí đầu tư thiết bị, dụng cụ làm việc.

Xem thêm: Đại Lượng Đo Của Đồng Hồ Vạn Năng Là Gì? [Giải Đáp Ngay]

Đo thông mạch (Continuity Test)

Chức năng đo thông mạch (Continuity Test) được thiết kế để kiểm tra tính liên tục của mạch điện hoặc dây dẫn. Tức là, cho phép người dùng có thể nhanh chóng xác định được xem dây dẫn, đường mạch hay linh kiện có hoạt động thông suốt hay đã bị ngắt quãng ở những vị trí nào. Tính năng này thích hợp với cả các kỹ sư, thợ điện kiểm tra và sửa chữa điện chuyên nghiệp hay không chuyên, vì không cần đo giá trị điện trở chính xác.

Khi thực hiện phép đo thông mạch, đồng hồ VOM sẽ tạo ra một dòng điện rất nhỏ đến vị trí cần đo. Sau đó, sẽ tiến hành thu thập tín hiệu, nếu mạch hoạt động liên tục (điện trở thấp) sẽ phát ra âm thanh cảnh báo, đồng thời giá trị điện trở thực tế sẽ được hiển thị trực tiếp trên màn hình. Ngược lại, nếu mạch bị hở hoặc giá trị điện trở quá lớn, thiết bị sẽ không phát ra âm thanh cảnh báo. Với nguyên lý hoạt động nêu trên, khi đo thông mạch bằng đồng hồ VOM cần ngắt nguồn điện trước khi thực hiện.

Kiểm tra linh kiện bán dẫn (Diode/Transistor)

Ngoài những chức năng đo dòng điện trực tiếp, đồng hồ VOM ngày nay còn được tích hợp chức năng kiểm tra linh kiện bán dẫn, cụ thể là diode và transistor. Đây là những linh kiện điện tử quan trọng và phổ biến trong hầu hết các mạch điện tử của thiết bị điện, từ gia dụng đến công nghiệp. Việc đo kiểm diode và transistor bằng chính đồng hồ VOM sẽ giúp tiết kiệm được rất nhiều chi phí đầu tư các thiết bị chuyên dụng, Đồng thời, cũng giúp cho các kỹ sư có thể thuận tiện mang theo bên mình để làm việc tại các địa điểm, môi trường khác nhau.

Đối với chức năng đo diode, đồng hồ VOM sẽ sử dụng một dòng điện nhỏ chạy qua diode để kiểm tra chính xác khả năng dẫn điện theo một chiều của linh kiện này. Nếu kết quả thu được nằm trong khoảng 0.5 – 0.7V cho thấy diode hoạt động tốt, nếu hiển thị OL hoặc 0 tức là linh kiện đang gặp vấn đề. Đối với chức năng đo transistor có thể được thực hiện trên cả loại NPN hay PNP với độ chính xác rất cao. Để tìm hiểu chi tiết cách đo transistor bằng đồng hồ VOM nhanh chóng, chính xác bạn có thể tham khảo ngay tại đây.

Đo tụ điện (Capacitance)

Tương tự, chức năng đo tụ điện (Capacitance) trên đồng hồ VOM được thiết kế để xác định chính xác giá trị điện dung của tụ. Chức năng này thường được biểu thị bằng đơn vị Farad (F) với các thang đo lần lượt là µF, nF, pF. Đây là một trong những chức năng của đồng hồ VOM hữu ích nhất cho các công việc kiểm tra, bảo trì và sửa chữa các mạch điện – điện tử, đặc biệt là các mạch điện nguồn, mạch lọc và điều khiển. Vì linh kiện tụ điện đóng vai trò rất quan trọng trong việc ổn định điện áp và tích – xả năng lượng.

Tương tự như các chức năng đo thông mạch và diode, khi đo tụ điện đồng hồ VOM cũng sẽ tiến hành nạp và xả một dòng điện có giá trị nhỏ vào bên trong tụ cần đo. Sau đó, dựa trên mức thay đổi điện áp trong khoảng thời gian thực, đồng hồ sẽ tính toán và hiển thị chính xác giá trị điện dung thực tế. Do nguyên lý nạp – xả dòng điện khi đo, chính vì thế chỉ thực hiện khi tụ đã được xả hết điện hoàn toàn, điều này không chỉ giúp loại bỏ sai số, mà còn đảm bảo an toàn cho cả người và thiết bị trong quá trình thực hiện.

Các tính năng khác (Tùy model)

Bên cạnh, những chức năng đo điện phổ biến trên, một số thiết bị đồng hồ VOM tầm trung và cao cấp còn được tích hợp các tiện ích và tính năng hiện đại, giúp thiết bị đo chính xác, thao tác và an toàn hơn. Dưới đây là các tính năng hỗ trợ hữu ích của đồng hồ VOM mà bạn cần cân nhắc để lựa chọn được thiết bị đáp ứng tốt nhu cầu sử dụng của mình:

• Đo tần số (Hz), chu kỳ (duty cycle): Được ứng dụng khi cần kiểm tra tín hiệu PWM, biến tần, bộ nguồn xung,…
• Đo nhiệt độ (°C/°F): Đồng hồ được trang bị cảm biến K-type để đo kiểm nhiệt độ của hệ thống HVAC, motor, mạch công suất,…

Không chỉ dừng lại ở đó, đồng hồ VOM còn là một trong những thiết bị đo lường điện – điện tử được đánh giá cao nhất về khả năng sở hữu đa dạng tính năng hỗ trợ đo lường như:

• Công nghệ đo True RMS: Giúp đo chính xác giá trị hiệu dụng của dòng điện AC, kể cả trong điều kiện sóng méo, nhiễu,… Tính năng này rất hữu ích trong các ứng dụng đo trên biến tần, UPS, tải phi tuyến phổ biến hiện nay.
• Auto Range / RANGE: Cho phép thiết bị tự động chọn thang đo phù với dòng điện thực tế cần đó, từ đó giúp tránh nguy cơ quá tải hoặc sai số do chọn sai thang, thường gặp phổ biến ở những người mới bắt đầu.
• REL (Relative): Mang đến sự tiện lợi cho các ứng dụng cần so sánh giá trị giữa các lần đo, khi đồng hồ có khả năng tự động đặt giá trị hiện tại về 0.
• MAX/MIN: Dùng để ghi lại giá trị lớn nhất/nhỏ nhất trong một khoảng thời gian nhất định, giúp dễ dàng theo dõi hệ thống chính xác, chi tiết hơn.

Ngoài ra, còn có một số tính năng tiện ích và an toàn khác giúp quá trình đọc kết quả được diễn ra nhanh chóng và thuận lợi như Data Hold (HOLD), đèn nền màn hình và Auto Power Off (tự động tắt). Những tính năng tưởng chừng đơn giản nhưng rất hữu ích cho các yêu cầu đo lường trong những điều kiện thiếu ánh sáng, trời tối,…

Bảng So Sánh Các Chức Năng Của Đồng Hồ Vom (Kim Với Số)

Như đã giới thiệu, đồng hồ VOM gồm có hai loại là đồng hồ kim và đồng hồ số, tuy cả hai đều có chức năng đo điện giống nhau. Nhưng nguyên lý hoạt động và chức năng của đồng hồ VOM số đa dạng và phức tạp hơn nhiều. Chính vì thế, dưới đây là bảng so sánh chi tiết các chức năng của đồng hồ VOM kim và số, để giúp bạn dễ dàng tham khảo và lựa chọn được thiết bị phù hợp với nhu cầu sử dụng của mình:

Ngoài ra, các model đồng hồ VOM số (điện tử) còn có độ chính xác và tính năng mở rộng vượt trội hơn nên có thể được ứng dụng trong nhiều hơn trong thực tế, thậm chí là trong ngành công nghiệp, điện tử hiện đại. Điều này cũng đồng nghĩa với giá bán đồng hồ VOM số cao hơn đáng kể đồng hồ VOM kim, chính vì vậy khi tìm hiểu và mua sắm bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng giữa nhu cầu và ngân sách.

Ứng Dụng Thực Tế Của Đồng Hồ VOM

Có thể nói đồng hồ VOM là một thiết bị đo lường điện không thể thiếu trong cả cuộc sống và sản xuất, nhờ có chức năng đo điện vượt trội được tích hợp trong một thiết kế nhỏ gọn, tiện lợi. Chính vì sự tiện lợi và linh hoạt này đã khiến cho đồng hồ VOM trở thành một công cụ hỗ trợ và thói quen sử dụng  của thợ điện, kỹ thuật viên cũng như người dùng phổ thông trong công việc và sinh hoạt hằng ngày.

Ứng dụng phổ biến của đồng hồ vạn năng:

• Kiểm tra mạch điện: Dùng để đo mạch điện của dây điện trong tường hoặc tủ điện để xem chúng có bị đứt, hở hay chập mạch hay không.
• Kiểm tra linh kiện: Như diode, transistor, tụ điện rò, đo cuộn cảm,… bị hỏng bên trong bo mạch của các thiết bị điện gia dụng như TV, máy quạt, máy giặt,…
• Kiểm tra pin & ắc quy: Là công cụ hữu hiệu và tiện lợi để đo điện áp DC trong các thiết bị này, từ đó xác định được dung lượng pin còn lại, phát hiện pin yếu hay hư hỏng.

Bên cạnh đó, đồng hồ VOM còn phục vụ cho các công việc chuyên sâu dưới đây:

• Sửa chữa thiết bị điện tử: Kiểm tra tình trạng hoạt động và tiêu thụ điện của các thiết bị, hệ thống điện.
• Bảo trì ô tô: Thuận tiện trong các yêu cầu đo kiểm ắc quy, bugi, hệ thống điện ECU, kiểm tra dòng tải đèn pha, còi một cách nhanh chóng và chính xác cao.
• Công nghiệp/HVAC: Là công cụ không thể thiếu của các kỹ sư bảo trì và vận hành máy móc, hệ thống điện công nghiệp, đảm bảo nhà máy luôn được vận hành an toàn, hiệu quả.

Lưu Ý An Toàn Khi Sử Dụng Đồng Hồ VOM

Với tầm quan trọng và ứng dụng phổ biến trong đời sống và sản xuất, việc sử dụng đồng hồ VOM đúng cách, an toàn là yếu tố quan trọng hàng đầu nhằm đảm bảo kết quả đo chính xác, đồng thời hạn chế rủi ro về điện. Chính vì vậy, dưới đây là các lưu ý an toàn khi sử dụng đồng hồ VOM mà bạn cần cân nhắc, đặc biệt đối với người mới bắt đầu:

Kiểm tra thiết bị trước khi dùng

• Kiểm tra kỹ lưỡng xung quanh vỏ máy, que đo không nứt vỡ, oxy hóa, thay que đo mới kịp thời nếu bị hỏng và kiểm tra pin, cũng như còi bảo vệ còn nguyên vẹn.​
• Nên chọn đồng hồ VOM đạt chuẩn CAT III/IV khi làm việc trong môi trường công nghiệp cao áp, còn các ứng dụng gia đình thì model CAT II là đủ.

Quy tắc chọn thang đo & thao tác thực hiện

• Chọn đúng thang đo và chức năng của đồng hồ VOM tương ứng với các thông số điện cụ thể cần đo.
• Trong quá trình đo không được chuyển thang đo trong khi que đo vẫn còn đang chạm với điểm đo.
• Đối với phép đo tụ điện, nên xả hết điện trong tụ trước khi thực hiện.
• Trang bị đầy đủ đồ bảo hộ cách điện và tránh làm việc trong môi trường ẩm ướt, mất an toàn.
• Lưu ý, khi đo dòng điện <10A bắt buộc phải cắm dây đỏ vào cổng mA. Và không được đo vượt quá giới hạn của thiết bị.

Gợi Ý Địa Chỉ Mua Đồng Hồ VOM Chính Hãng, Giá Rẻ, Đa Dạng Mẫu Mã, Bảo Hành Chính Hãng

Hiện nay trên thị trường, Giải Pháp Đo Kiểm (MTS) tự hào là nhà phân phối đồng hồ VOM và thiết bị đo lường chính hãng, của các thương hiệu nổi tiếng như Hioki, Kyoritsu, Fluke, Sanwa,… hàng đầu tại Việt Nam. Đối với sản phẩm đồng hồ VOM, chúng tôi cung cấp đầy đủ, đa dạng mẫu mã, từ đồng hồ VOM kim giá rẻ, tiết kiệm chi phí đến những thiết bị VOM số cao cấp, được tích hợp công nghệ đo True RMS hiện đại. Nhìn chung, Giải Pháp Đo Kiểm cam kết đáp ứng mọi nhu cầu sử dụng và yêu cầu công việc của các thợ điện gia dụng đến kỹ thuật viên công nghiệp.

Không những cung cấp sản phẩm chất lượng, chính hãng, Giải Pháp Đo Kiểm còn chú trọng mang đến cho khách hàng giá cả cạnh tranh nhất trên thị trường, với mức giá rẻ tận gốc và nhiều chương trình ưu đãi hấp dẫn. Không những thế, tất cả các sản phẩm do chúng tôi phân phối đều được cam kết bảo hành chính hãng 100%, theo đúng quy định của hãng sản xuất. Ngoài ra, Giải Pháp Đo Kiểm còn được khách hàng trên Toàn Quốc yêu thích vì sở hữu dịch vụ khách hàng chuyên nghiệp, với đội ngũ nhân viên tư vấn và hỗ trợ tận tình, chu đáo.

Kết luận, hy vọng qua bài viết trên đây sẽ giúp bạn hiểu rõ được công dụng của đồng hồ VOM, cũng như biết cách sử dụng thiết bị một cách đúng kỹ thuật, an toàn và hiệu quả. Nếu còn có bất kỳ thắc mắc về đồng hồ VOM hãy liên hệ ngay với Giải Pháp Đo Kiểm để được hỗ trợ kịp thời, tối ưu nhất.

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

CÔNG TY CỔ PHẦN GIẢI PHÁP ĐO KIỂM

• Địa chỉ: 1/5 Đường An Nhơn, Phường 17, Quận Gò Vấp, TP HCM
• Hotline: 0901.668.234
• Email: sales@giaiphapdokiem.vn
• Website: www.giaiphapdokiem.vn
• Facebook: https://www.facebook.com/giaiphapdokiem